Ondiepe zones Ketelmeer en Zwarte Meer

Een verbetering van de natuurlijke leefomgeving

Vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) worden in opdracht van Rijkswaterstaat ondiepe zones aangelegd in het Ketelmeer en het Zwarte Meer. De nieuwe ondiepe zones bieden geleidelijke overgangen tussen land en water, waar een rijke waterplantenvegetatie kan ontstaan. Hierdoor verbetert de leefomgeving voor vissen, water- en oeverplanten, waterdieren en vogels.

Naast de doelstelling van de KRW draagt het project bij aan het bereiken van de Natura 2000-doelstellingen door het uitbreiden van het leefgebied van o.a. de grote karekiet in de vorm van robuuste rietzones in de ondiepe zones. De grote karekiet is in Nederland een steeds zeldzamere vogel die afhankelijk is van robuuste rietzones als broedbiotoop. Om het tij te keren worden de nieuwe ondiepe zones ingericht met waterriet uit de omgeving, zodat er nieuwe rietzones ontstaan waar de grote karekiet kan nestelen en voldoende voedsel kan vinden.

Project
Ondiepe zones Ketelmeer en Zwarte Meer

Aannemer
Van den Herik

Opdrachtgever
Rijkswaterstaat

Looptijd
Augustus 2014 – eind 2016

Scope

Het project Aanleg ondiepe zones Ketelmeer en Zwarte Meer wordt uitgevoerd door Van den Herik namens Rijkswaterstaat. De werkzaamheden binnen het project bestaan uit:

  • Het aanleggen van ondiepe zones bij slibdepot IJsseloog;
  • Het aanleggen van ondiepe zones bij twee Ketelmeereilanden;
  • Het aanleggen van twee ondiepe zones/ eilanden in de Zwarte Hoek.

De aanleg van de ondiepe zones zorgt voor 6,4 hectare nieuwe natuur in het Zwarte Meer en 15 hectare in het Ketelmeer.

In het voorjaar van 2015 zijn de werkzaamheden van start gegaan, zodat de ondiepe zones eind 2015 opgeleverd kunnen worden binnen de deadline die vanuit de KRW voor dit project gesteld is. De rietzones als complementair N2000-doel zullen in 2016 gerealiseerd worden.

In totaal meer dan 20 hectare nieuwe natuur

Werkzaamheden ARA

Ons Team Vergunningen & Ruimtelijke Ordening draagt in dit project de zorg voor het tijdig verkrijgen van de vergunningen, toestemmingen en meldingen die nodig zijn om in het voorjaar van 2015 te kunnen starten met de werkzaamheden. Daarnaast begeleidt ons Team Ecologie het project vanaf tekentafel tot uitvoering, zodat enerzijds de beoogde natuurkwaliteit behaald kan worden en anderzijds voorkomen wordt dat bestaande natuurwaarden verstoord raken tijdens de uitvoering.

Op het gebied van Vergunningen & Ruimtelijke Ordening lag de uitdaging vooral in de korte tijdsplanning, aangezien het KRW deel van het project eind 2015 moest worden opgeleverd. Ons Team Vergunningen & Ruimtelijke Ordening is dan ook eerst gestart met het uitvoeren van een vergunningeninventarisatie, waaruit duidelijk werd welke vergunningen, toestemmingen en meldingen nog geregeld moesten worden. Na de inventarisatie werden de benodigde vergunningen aangevraagd. De kenmerken, status en voortgang van de vergunningaanvragen zijn vervolgens nauwkeurig bijgehouden in het vergunningenregister, zodat op ieder moment tijdens het project duidelijk is hoe het vergunningenproces ervoor staat en waar men zich qua voorschriften aan moet houden.

Onze adviseurs vergunningen hebben zich met succes ingespannen om alle vergunningen tijdig te verkrijgen, waardoor het project volgens planning van start kon gaan. Vele vergunningen zijn ook eerder verkregen dan de standaard doorlooptijden die hiervoor staan. Dit is vooral te danken aan de strategische vergunningplanning, goede documentatie en motivatie maar ook de goede communicatie van onze adviseurs met de bevoegd gezagen, aannemer Van den Herik en opdrachtgever Rijkswaterstaat.

Op het gebied van Ecologie lag de uitdaging in het beschermen van de bestaande natuur tijdens de werkzaamheden en het optimaliseren van natuurontwikkeling. Ongeveer de helft van de Nederlandse populatie van de grote karekiet heeft territoria in de omgeving van het Ketelmeer. Van belang voor zijn broedbiotoop is de aanwezigheid van stevig, overjarig riet in brede, onverstoorde waterrietzones met voldoende aanbod van grote insecten. In verband met de sterke neerwaartse trend van de soort geldt vanuit Natura 2000 een sense of urgency voor de grote karekiet. Om het tij te keren dienen de watercondities verbeterd te worden en dienen meer moerasranden gecreëerd te worden met vitaal en robuust waterriet waar de grote karekiet in kan broeden. Ons Team Ecologie staat de aannemer bij om de ondiepe zones zodanig te realiseren en in te richten dat optimale condities gecreëerd worden voor soorten als de grote karekiet.

Eén van de eerste activiteiten van ons Team Ecologie was de aannemer adviseren over de inrichtingsvarianten die de meeste kansen bieden op succesvolle ontwikkeling van rietmoerassen met vitaal en robuust waterriet. Een belangrijk aspect hierin betreft het scheppen van de juiste voorwaarden voor de ontwikkeling hiervan, waarbij waterdynamiek, voeding en strijklengte een belangrijke rol spelen. Omdat we in het IJsselmeergebied te maken hebben met een niet-natuurlijk peilbeheer en er extreme weersomstandigheden kunnen opspelen is het advies gegeven om het aanplanten van riet te wijzigen in het gebruik van rietplaggen van elders uit het gebied, om zo de ontwikkelingskans van vitaal waterriet te vergroten (gebiedseigen riet heeft een voorsprong op import riet). 

Een project met een groen karakter: daar zijn wij trots op

Wij zijn er trots op onze deskundigheid op het gebied van Vergunningen & Ruimtelijke Ordening en Ecologie in te hebben kunnen zetten voor dit mooie project. Ook zijn wij er trots op dat de werkzaamheden conform planning kon plaatsvinden, waardoor de ondiepe zones als invulling van de KRW maatregel tijdig zijn opgeleverd.

  • Nieuwe natuur
  • Strategische vergunningplanning
  • Natura 2000-gebied

Meer weten over onze werkgebieden?

Heeft u behoefte aan een partij die u ontzorgt op het gebied van Vergunningen & Ruimtelijke Ordening en Ecologie? Kijkt u dan bij onze werkgebieden wat wij voor u kunnen betekenen.

Meer weten over dit project? Neem contact met ons op